ساختار چند هسته‌ای مدینه‌های مراکش

author

  • فرنوش مخلص پژوهشگر دکتری معماری منظر، پژوهشکده نظر و دانشگاه پاریس 8
Abstract:

شهرها تحت تأثیر عوامل و ابعاد مختلف، مبتنی بر تعریف واحدهای اجتماعی با کارکردهای خاص و بر اساس مرکزیتی اولیه شکل می‌گیرند. ابعاد اجتماعی و فیزیکی شهر، رابطه پویایی با یکدیگر دارند. بافت فیزیکی با روندهای متفاوت اجتماعی تولید شده، مشخص می‌شود و مکان اجماع آنها مرکز عینی-ذهنی بافت به شمار م‍ی‌آید. مرکز شهر واژه‌ای برای تفسیر فعالیت‌ها، آداب و رسوم، فرهنگ و تاریخ یک ملت است که بسته به ساختار شهرها و یا وقایع ذهنی صورت گرفته می‌توانند مکان‌یابی مشخصی داشته باشند. این مراکز فعالیتی و رفتاری زمانی سازمان یافته خواهد بود که کالبدی برای آن تعریف شود و این کالبد به نقاط عطف شهری بدل خواهد شد. بسته به زمینه فرهنگی شکل‌گیری مراکز شهری در تعریف و ساختار آنها، از تفاوت‌های شکلی و کارکردی آن می‌توان به تفاوت‌های معنایی و نقش آنها برسیم.از بررسی مدینه‌ها به عنوان بافت‌‌های تاریخی و هسته‌های اولیه شکل‌گیری شهرهای مراکش و قیاس و استنتاج آنها، ساخت‌های مختلف بافت تاریخی و قوانین و ابعاد مختلف شکل آنها مشخص می‌گردد. با مشاهده مدینه‌های تاریخی در بافت قدیم شهرهای فاس، رباط و طنجه و تطوان و همچنین مکناس و مراکش به نظر می‌رسد، در کنار اجتماع لایه‌های متنوع فعالیتی، در فضای داخلی مدینه‌ها نمی‌تواند مرکز شهر واحد و مستقلی در مقیاسی کلان متصور شد. به دلیل اختصاصی بودن این مراکز در بافت‌، مکان‌های موجود برای سایر شهروندان نقش هویتی و خاطره‌ا‌ی ندارند، در نتیجه فضای داخلی مدینه‌ها دارای منظری از اجماع مراکز جزء بوده و عنوان شهر چند هسته‌ای برای آن قابل تفسیر است و در فضای خارجی مدینه‌ها، مرکز شهر در خارج از حصار و در لبه شهر شکل گرفته است که لبه را از عنصری حاشیه‌ای به متن تبدیل کرده و به عنوان مکانی هویتی در مراکش نقش ایفا می‌کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

زیبایی‌شناسی گلدان در مراکش

تکرار یک عنصر در هر فرهنگ می‌تواند ضمن الگوسازی، هویت‌بخش و حامل معنا باشد که درک آن توسط مخاطب تفسیری زیباشناسانه از سلیقه فرهنگی را به دست می‌دهد. با این تعریف به نظر می‌رسد تکرار عنصر شهری گلدان و قاب‌کردن عناصر طبیعی آب و درخت در فضای عمومی شهرهای مراکش توسط آن، از نکات بارز سلیقهٔ فرهنگی این کشور به شمار می‌رود. علاوه بر این نوع برخورد متولیان، چه نهادهای دولتی و چه اقدامات شهروندان، حاکی ا...

full text

حضور درخت در مراکش

با نگاه به ریشه کلمه "بومی"، برای درک جلوۀ بومی یک عنصر در فرهنگ یک سرزمین باید جلوه‌های مختلف عینی و ذهنی آن را در محصولات فرهنگی برخاسته از آن جستجو کرد. نمودهای عینی بیشتر از فضاهای کالبدی مانند شهرها، معماری و سایر محصولات مبتنی بر عینیت یافتن یک اندیشه قابل استخراج است و جلوه‌های ذهنی بیشتر از بروز ذهنیت اهالی یک سرزمین در هنرها و دریافت‌های ذهنی‌تر آنها حاصل می‌شود. در این مقاله برای درک ...

full text

رنگ برند گردشگری کوچه‌های مراکش

در شهرهای مراکش، بخش مهمی از منظر شهری را، بافت قدیم مدینه‌ها شکل می‌دهد. از طرف دیگر به سبب نقش مهمی که کوچه‌ در زندگی و حیات این بافت‌ها ایفا می‌کند، در این پژوهش به‌عنوان موضع مطالعه‌ی منظر شهرهای مراکش مورد توجه قرار گرفته است. ‌پس از مشاهده و بررسی چند شهر چنین عیان شد که رنگ، یکی از بارزترین عناصر منظر کوچه‌های مراکشی است، تداوم و حضور رنگ در این کوچه‌ها چنان پرقدرت اتفاق می‌افتد که رنگ ب...

full text

بازسازی منظر رودخانه «فاس»ـ مراکش

- پیش از مدرنیته، اندیشة ثبات بر پایة پایداری پدیده‌ها، دوام شکل آنها و روابط به ظاهر ذاتی‌شان (رخوت ماده و سکون قراردادها) استوار بود. اما در جهان سیال معاصر، پایداری و ثبات دیگر داده‌ای معین نیست که در ذات پدیده‌ها مستتر باشد، بلکه ثمرة کنشی خود‌خواسته میان «ارتباطات» و نتیجة طرحی است که کانسپت آن باید دوام داشته باشد تا هر چیز دیگر بتواند تغییر کند، بی‌آنکه ارزش و یا پدیدة واجد ارزش از دست ...

full text

چشمه آبخوری، عامل اعتباربخشی محلات مراکش

فضای مکثی که در میان مدینه شهرهای مراکش قرار دارد مرکز محله مدینه ها را شکل داده است. در مرکز محله‌ها چشمه آبخوری وجود دارد که جز جدایی‌ناپذیر این مکان است. چشمه ها از دو جهت «وجود» و «ماهیت»، در ساختار مرکز محله مدینه‌ها اهمیت ویژه داشته و جز جدایی‌ناپذیر آنها هستند. این مقاله بر آن است تا جایگاه این عنصر (چشمه) را در دو بعد ذکر شده در مرکز محلات مورد بررسی قرار دهد.در بخش اول «وجود» چشم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 16

pages  15- 22

publication date 2017-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023